Makaleler

Eşitlik ve TRT 6 (ŞEŞ)

24/01/2009

‘‘Kendine yapılmasını istemediğin bir şeyi, diğerine reva görmemek.’’ Bu kural, insanın vicdanı ve onuruyla da ilgilidir

CİHAN İPEK (Arşivi)

Amerikan Bağımsızlık Bildirgesinin ilanından sonraki uluslararası insan hakları belgelerinin tümü ‘‘İnsanlar arasında eşitliği ve doğal adaleti’’ temel ilke olarak ele almıştır. Buna göre tüm insanlar eşit yaratılmış; her insanın yaşama, özgürlük ve mutluluğa ulaşmayı hükümetlerinden isteme hakkı var.
Ahlaki bir değer olarak bireylerin eşitlik ve doğal adalet ilkesini kendi aralarında uygulaması için ise herkesin anlayabileceği çok basit bir kural var: ‘‘Kendine yapılmasını istemediğin bir şeyi, diğerine reva görmemek.’’ Bu kural, insanın vicdanı ve onuruyla da ilgilidir.
Deneyimler, insanların bazı durumlarda bu kuraldan rahatlıkla sapabileceklerini, her nedense kendilerinin daha üstün ve öncelikli haklara sahip olduğunu düşünebildiklerini de göstermektedir. Mesela bazı insanların diğerlerine nazaran daha özel olduklarına, kendi dil ve kültürlerinin önceliğine inanmaları gibi. Bu durumlarda eşitliğin ve adaletin güvencesi olarak yasalar ve hukuk üstünlüğü devreye girer.
Ellerinde devletin iktidar gücünü ya da kurumsal bir gücün kudretini bulunduran bazı yöneticiler de sahip oldukları gücü yitirmemek için, kendi grupları lehine çoğu zaman adalet ve eşitlik ilkesinden kolaylıkla ayrılabilirler. Bu durumlarla karşı karşıya gelen kişi veya grupların, eşit ve adil olmayan durumu düzeltmeyi talep etme hakları vardır. Ancak bu kişiler, alışılagelen statükocu, eşit ve adil olmayan yönetim biçimini değiştirmeyi talep etmek yerine, tabi tutuldukları manipülatif etkilerden dolayı, içinde bulundukları eşitsizliği ve adaletsizliği görmeyerek bunun bir doğal yaşam tarzı olduğunu da düşünebilirler. Tarihi deneyimler de bunu göstermektedir.
Yönetim erkini ellerinde bulunduran bazı iktidarların, yönetimlerini süreklileştirme ihtirasları nedeniyle, toplumda yarattıkları adaletsiz ve eşit olmayan uygulamaları veya hukuki hak arama yollarını çıkardıkları yasalarla tıkamaları, bazen katlanamaz bir hal alabilir. Bu durumlarla karşı karşıya kalanlar, sırf insan oldukları için sahip oldukları, mutluluğa erişmelerinde kendileri için çok önemli addettikleri haklarını kullanma taleplerini bireysel ya da toplumsal tepkileriyle dile getirebilirler. Bu onların en doğal hakkıdır. Türkiye’de Kürt kökenli yurttaşların anadilde eğitim, kültürel hak ve özgürlüklerin genişletilmesi yönündeki talep ve tepkileri gibi.
Birey olarak bazı kararlarımızı kendi irademizle ve isteyerek alırız. Bazı kararlarımızı da zaman içinde koşulların dayatması sonucu alırız. Siyasi iktidarlar da öyledir. Ancak siyasi iktidarların, ülke yurttaşlarının doğal hakları olduğu için özgürlükleri genişletme yönünde isteyerek aldıkları kararları, en sağlıklı olanıdır. Zira siyasi iktidarca kendiliğinden ve isteyerek alınan bu kararlarla yönetilenler, bir yandan siyasi iktidarla daha barışık olur, diğer yandan kendilerinin yönetim tarafından kabul görüldüklerini ve yönetime katılma haklarının (Participation) olduğunu düşünürler. Bu da toplumda siyasi istikrarı sağlar, barışı getirir, aynı ülkede karşı karşıya değil birlikte veya yan yana yaşama kültürünü geliştirir.
Türkiye’de, Cumhuriyetin kuruluşundan sonra, Kürtlerin toplumsal ve kültürel haklarının genişletilmesiyle ilgili çok az karar, siyasi iktidar veya hükümetler tarafından sosyoloji, tarih ve bilim gerçekliğinden yola çıkılarak, adalet ve eşitlik ilkesi esas alınarak, kendiliğinden alınmıştır. Bu yöndeki kararların çoğu ya ülke ve dünya koşullarının dayatması ya da ülke insanının artık tahammül edemeyeceği kadar ağır bedeller ödemesinden sonra alınmıştır. Bu nedenle, Kürtlerin toplumsal ve kültürel haklarının tanınması ilgili atılan her özgürlükçü adıma sevinilmesi gerekirken, eleştirilere de neden olmaktadır.
Türkiye’de artık siyasi iktidarların ve kanaat önderlerinin, Kürt kökenli yurttaşlarımızın demokratik kültürel hak ve özgürlük taleplerini, devletin kalkınmasının, büyümesinin, siyasi istikrarının ve iç huzurunun önünde bir engelmiş gibi değil, ‘‘Adalet ve Eşitlik İlkesi’’ içinde evrensel hukuk değerleri bağlamında değerlendirerek temel bir insan hakkı olarak görmeleri gerekir.
Bu tarzda adalet ve eşitlikçi bir anlayışın Türkiye bürokrasisine de yerleşmesi için bir enstrüman olmasını umut ettiğimiz ve bu bağlamda Cumhuriyet tarihinde bir mihenk taşı sayılması gereken TRT 6 (Şeş), 01 Ocak 2009 dan beri Kürtçe yayına başladı.
Türkiye bürokrasisinin veya siyasilerinin statükocu düşünen geniş bir kesimi, bu gelişmeden hiç memnun değil. Çünkü bunun Türkiye’nin bir projesi olmadığını, dış ülkelerin, özellikle AB’nin ve ABD’nin dayatması sonucu atılan bir adım olduğunu bu nedenle bunun aslında Kürtlere verilen bir ödün olduğunu söylemektedirler.
Yine bir kısım Kürtler de bu yenilikten ve gelişmeden memnun değiller. Çünkü onlar da bu gelişmenin kendi mücadeleleri sonucu elde edilmiş bir kazanım olduğu halde, bunun yasal alt yapısının oluşturulmasında kendilerinin muhatap alınmadıklarını, hatta bu işin yasal alt yapısının dahi henüz olmadığını, dolayısıyla bu adımın yeterli kabul edilemeyeceğini, söyleyip memnuniyetsizliklerini dile getirmektedirler.
Fakat ister ödün verilmiş olsun, ister yetersiz bir adım, biz, TRT 6 (Şeş)’in Kürtçe yayına başlamasından memnunuz.
Biz kim miyiz?
Biz, Türkçe bilmedikleri için, devlet bürokrasisinden çekmediği kalmayan, çocuğumuz okusun da onuruyla ekmeğini kazanabilsin diye, boğazından kesip eğitim masraflarımızı karşılayan Kürt ailelerin, 12 Eylül tanklarının üstünden henüz geçtiği Üniversitelerde okuyan, şimdilerde ise kırklı yıllarını yaşayan, kimi memur, kimi öğretmen, kimi doktor, kimi avukat, kimi mühendis olan Türkiye Cumhuriyeti yurttaşlarıyız.
İlkokula başladığımızda tek kelime Türkçe bilmiyorduk. Kimimiz çok güzel Türkçe öğrendi. Kimimiz hala Kürt aksanıyla Türkçe konuşuyor. Anne ve babamızla çocuklarımız arasında Türkçe tercümanlık yapmak zorundayız.
Okurken sırf bir üniversite bitirip meslek sahibi olmakla yetinmedik. Çalışmaktan başka sermayemiz olmadığı için bir taraftan çalışırken, diğer taraftan da hem mesleki açıdan hem de kişisel olarak kendimizi yetiştirdik; dünyayı öğrendik.
Öğrencilik dönemlerimizde ve belki de hala bazılarının düşündüğü gibi, Kürtçe serbest olsun, Kürtlerin toplumsal ve kültürel hakları tanınsın derken ne ‘‘bölücülük yapıp vatana ihanet’’ ettik, ne de devletin kalkınmasının ve iç huzurunun önünde bir engel olduk. Hukuka ve yasalara uygun yaşayıp, aslanın midesinde olan ekmeğimizi kazanırken, adaletsizliğe ve eşitsizliğe sadece tepkimizi gösterdik. Özgürlüğe ve mutluluğa erişmenin herkesin ve Kürtlerin de hakkı olduğunu dile getirdik.
Askerlik yaptık, çalıştık, ürettik, vergimizi verdik.
Vatan, Millet, Yurtseverlik edebiyatıyla devlet ihalelerinden palazlanmadık.
İçi kuru, ideolojik nutuklar atmaktan, sermayenin millileşmesi ya da globalleşmesi gerektiğini söylemekten ziyade, ülke insanlarının kalplerinin globalleşmesini, yaşamın ve dünyanın güzelliklerini, sanatı, barış içinde birlikte yaşamayı, herkesin diğerinin de mutluluğa erişme hakkının olduğunu bilmesi ve saygı göstermesi gerektiğini, söyledik, savunduk, yazdık, anlattık, öğrettik.
Üstün yetenekli değiliz. Uluslararası literatüre geçebilecek bir yenilik icat etmedik. Herhangi bir liderliğimiz de yok. Bu nedenle fotoğraflarımız gazetelerde yer almıyor. Onun için suretimize aşina değilsiniz.
Ama bizim bir özelliğimiz var, sizde de olmasını istediğimiz.
Biz, bu ülkede her zaman ve her yerde hukukun üstünlüğünü, eşitliği ve adaleti savunuyoruz.
Kürdüyle, Türküyle, Müslümanıyla, Hırıstiyanıyla, Sunnisiyle, Alevisiyle bu ülkedeki her yurttaşın, yaşayan her insanın devlet bürokrasisinde herhangi bir ayrımcılığa tabi tutulmadan, eşit muamele görmesini ve kendisini, diliyle, kültürüyle, inancıyla özgürce ifade edebilme, bunları öğrenme ve geliştirme hakkına sahip olmasını istiyoruz.
Bu ülkenin geleceğinin ancak bu şekilde düşünenlerin çoğalmasıyla umut verici ve aydınlık olacağına inanıyoruz.
Biz doğmalara karşıyız. Bilim ve aklı öncü kabul ediyoruz. İnançlara da azami saygıyı gösteriyoruz. Bu şekilde düşünenleri seviyoruz. Onların yanında yer alıyoruz. Bunların aksini düşünenlerin bu ülkeye hiçbir yarar sağlayabileceklerine inanmıyoruz.
Türkiye’nin sahip olduğu ekonomik kaynakları, coğrafyası ve eğitimli insan sayısıyla yurttaşlarının barış ve refah içinde yaşayan bir diğer İsviçre olmaması için önünde hiç bir engel yoktur.
Şimdi TRT 6 (Şeş) in Kürtçe yayına başlamasına karşı olanlara ya da yeterli bulmayanlara sormak istiyoruz.
Bizim TRT 6 (Şeş) in yayına başlamasına niye sevindiğimizi anladınız mı?
Yoksa bizi hala bölücü, ütopist ve hayalperest olarak mı görüyorsunuz?
Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi yazarlarından Thomas Jefferson: "Bir toplumun, yaşayışında bir ideali tamamen gerçekleştirememiş olması, bu ideali değerden düşürmez." der

Cihan İpek: Avukat

Tartışı-Yorum kategorisindeki tüm haberler »