Uyku düzeni
Çocuğa gerekli uykunun süresi bazı öğelere bağlıdır; bunlardan en önemlisi çocuğun yaşıdır. Küçük çocukların uykuya daha çok ihtiyaçları vardır. Genellikle yeterli kabul edilen uyku süresi 2-5 yaş için 13-15 saat, 6-8 yaş için 12 saat, 8-10 yaş için 11 saat ve 10 yaşından ergenlik çağına kadar 10-11 saattir. Aslında çocukluğun her evresinde gereğinden çok uyuma yetersiz uyumadan daha iyidir. Çocuğun sağlık durumu ikinci önemli etkendir. Sağlıklı çocukların aynı yaştaki çelimsiz ve hasta çocuklara oranla daha az uykuya ihtiyaçları olacaktır.
Çocuklar genellikle yatmayı istemezler, uyumamak için çeşitli bahaneler öne sürerler. Uyumayı geciktiren ve rahat uyumayı engelleyen en yaygın neden, aşırı yorgun olma durumudur. Küçük çocuk, yetişkinlerin tersine, heyecanlı geçen uzun bir günün sonunda rahatlayıp uyuması gerektiğini anlayamaz. Öte yandan yatağa yatırıldığında çocuğun hemen uyumadığını gören anne baba, onun uykusu olmadığını sanırlar ve öngörülen uyku saatinden ne kadar geç yatırılırsa, o denli kolay uyuyacağını düşünürler. Oysa geç yatmasına izin verilen çocuk, bu kez aşırı yorgun düşer ve gerginleşir; bunun sonucunda da uyumakta daha da güçlük çeker.
Böyle bir kısır döngünün içine girmemek için ne yapmalı?Çocuğun uyku zamanından yarım saat önce odasına çekilerek bir şeylerle oynaması yada kendisine kitap okunması, masal anlatılması yoluyla gevşetilmesi, uykusunun gelmesini sağlamak için en sağlıklı yoldur.
Uyku sorununun çözümü temelde bedensel ve zihinsel rahatlama durumunun sağlanmasıyla gerçekleşir. Çocuğun kendisini rahat hissetmesi için hoşlanarak işbirliği yapabileceği bazı yöntemler vardır. Bunlardan biri, çocuğu yatmadan önce fazla hareketli oyunlardan, duygusal gerilimlerden uzak tutmaktır. Ilık bir banyonun ardından, loş bir ortamdaki yatakta oynanan kısa ve sakin bir oyun ya da heyecanlı olmayan bir öykünün anlatılması veya ninni türünde müzik dinletilmesi çocuğu mahmurlaştıracaktır. Süt ya da hafif bir çorba gibi sıcak ve besleyici bir gıda ya da çocuk gergin olduğu zaman yapılacak hafif bir masaj yatmadan önce rahatlamaya yardımcı olur.
Yatmadan önceki temizlik işlemleri de uykuya bir ön hazırlıktır.Çoğu yetişkinin zor uyumalarına, ilk çocukluk yıllarındaki uyku programının düzensiz oluşu yol açmaktadır. Öte yandan iyi uyuyan yetişkinlerin düzenli uyku programının uygulandığı bir evde yetiştikleri görülür.
Öteki alışkanlıklara benzeyen uyku alışkanlığı da yaşamın ilk yıllarında kazanılır. 4-5 aylıktan başlayarak, çocuk aynı yerde ve saatte yatırılırsa iyi uyku modelinin gelişmesi daha kolay olacaktır. İyi uyku alışkanlığının yerleşmesi kesinlikle iki yıldan uzun bir süreyi kapsar. Bu nedenle uyku programının düzeni ilk çocukluk yıllarının sonuna kadar sürdürülmelidir.
